ترک تشریفات مناقصه ( بررسی جامع + فرم درخواست مجوز ترک تشریفات)

ترک تشریفات مناقصه یکی از موضوعات بسیار مهم است که در این مقاله قصد داریم به سراغ بررسی آن برویم . در قانون برگزاری مناقصات یک پیش بینی صورت گرفته شده و آن هم این است که اگر به هر دلیلی امکان برگزاری مناقصه وجود نداشته باشد ، میتوان با روش های معامله را بدون مناقصه انجام داد یکی از این روش ها ترک تشریفات مناقصه است که ما در این مقاله از سایت همیار مترور قصد داریم به سراغ بررسی آن برویم

اگر دوست دارید به خوبی به موضوع ترک تشریفات مناقصه مسلط شوید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید

پیمان های سرجمع و هر آنچه باید در مورد قرارداد سرجمع بدانید!

انواع روش های واگذاری معاملات

واگذاری معاملات براساس قانون برگزاری مناقصات یا به روش رقابتی (مناقصه) و یا به روش های غیررقابتی (ترک تشریفات مناقصه و عدم الزام به برگزاری مناقصه) صورت می پذیرد.(پیشنهاد مطالعه: دوره جامع امور قراردادها!)

ترک تشریفات مناقصه

برخلاف مناقصه که فرآیندی رقابتی برای واگذاری کار به مناقصه گری است که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده است، ترک تشریفات مناقصه روش غیررقابتی برای واگذاری کار می باشد.

در فرآیند مناقصه، تمام تشریفات مناقصه طبق قانون برگزاری مناقصات از مرحله تهیه اسناد، فراخوان مناقصه و … تا انتخاب برنده مناقصه بایستی صورت پذیرد.

اما در مواردی که براساس گزارش توجیهی دستگاه مناقصه گزار امکان برگزاری مناقصه و تشریفات آن میسر نباشد، می توان پس از تشخیص یک هیات 3 نفره  از مقامات ذکر شده در ماده 28 قانون برگزاری مناقصات، از ترک تشریفات مناقصه استفاده نمود.

شرایط واگذاری به طریق ترک تشریافت مناقصه

برای واگذاری معامله از طریق ترک تشریفات، بایستی دستگاه مناقصه گزار گزارش توجیهی تهیه نموده و دلایل الزام به واگذاری به طریق ترک تشریفات را ارائه نماید.

برای مثال با وقوع شیوع ویروس کرونا (کووید 19) احداث مرکز تولید واکسن برای کشور ضروری است، در این صورت کمبود زمان برای برگزاری مناقصه و احراز شرایط اضظراری در کشور، از جمله دلایلی است که در گزارش توجیهی باید ارائه گردد تا  از تشریفات مناقصه پرهیز شده و واگذاری کار به طریق ترک تشریفات صورت پذیرد.

و یا فرض کنید پروژه ای حتی با ابلاغ 25 درصد افزایش مقادیر تکمیل نشده است، همانطور که می دانید کارفرما حداکثر تا 25 درصد می تواند افزایش مقادیر ابلاغ نموده و تکمیل ظرفیت 25 درصد، بایستی پروژه خاتمه یابد و قرارداد جدید منعقد گردد. در این صورت گزارشات توجیهی دستگاه اجرایی به شرح ذیل می باشد.

باتوجه به تکمیل ظرفیت 25 درصد افزایش مقادیر و عدم تکمیل پروژه، پیشنهاد می گردد ترک تشریفات مناقصه با همان پیمانکار سابق پروژه صورت پذیرد، دلایل توجیهی این­کار به شرح ذیل می باشد:

1. در صورت واگذاری کار به طریق مناقصه و برنده شدن پیمانکاری دیگر (به جز پیمانکار سابق پروژه)، پیمانکار جدید با قیمتی براساس قیمت روز وارد پروژه شده که این خود هزینه تمام پروژه را افزایش می دهد، این در حالی است که پیمانکار قبلی در ترک تشریافت با همان ضریب پیشنهادی قرارداد قبلی، ادامه کار را قبول می­نماید.
2. دلیل دوم برای واگذاری کار به طریق ترک تشریفات مناقصه این است که پیمانکار جدید، هزینه های جدیدی از جمله هزینه تجهیز کارگاه جدید برای پروژه ارائه می­نماید، این در حالی است که پیمانکار سابق، کارگاه تجهیز شده در اختیار دارد.
3. همچنین پیمانکار جدید پس از برنده شدن در مناقصه، احتمالا ادعا ( Claim) فصل مشترک با عملیات های پیمانکار قبلی را مطرح می­نماید که هزینه های جدید به پروژه تحمیل می گردد.

این دلایل از جمله دلایل گزارش توجیهی ترک تشریافت مناقصه می باشد.

آنالیز بها قیمت جدید آموزش گام به گام ( تهیه و تنظیم تجزیه بها)

دلایل ترک تشریافت مناقصه

1. الزام به خرید از عرضه کنندگان خاص
2. تحریم های اقتصادی
3. صرفه و صلاح دستگاه اجرایی برای ادامه کار با پیمانکار قبلی
4. کمبود زمان به واسطه شرایط اضطراری

دلایلی که برای ترک تشریافت مناقصه قابل قبول نیست

1. ارائه درخواست در پایان سال و ذکر دلیلی مبنی بر عدم فرصت کافی به دلیل انقضای مهلت استفاده از اعتبار پیش بینی شده در بودجه سنواتی، توجیه ترک تشریفات مناقصه محسوب نمی گردد.

اعضای کمیسون ترک تشریفات مناقصه

همانطور که پیش­تر توضیح داده شد، براساس ماده 27 قانون برگزاری مناقصات، در مواردی که انجام مناقصه براساس گزارش توجیهی دستگاه مناقصه گزار میسر نباشد، به تشخیص یک هیات 3 نفره (مربوط به ماده 28 قانون برگزاری مناقصات) می توان از ترک تشریفات مناقصه استفاده نمود.

ترکیب هیات ترک تشریفات مناقصه براساس ماده 28 قانون برگزاری مناقصات به شرح ذیل است:

الف- در مورد معاملات واحدهای مرکزی دستگاه‌های موضوع بند «ب» ماده (1) این قانون: معاون مالی و اداری و یا مقام مشابه وزارتخانه یا مؤسسه دولتی حسب مورد و ذی‌حساب مربوط یا مقام مشابه و یک نفر دیگر از کارکنان خبره و متعهد دستگاه‌ مربوطه به انتخاب بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذی‌ربط.

ب – در انجام معاملات دستگاه‌های اجرائی که دارای اعتبارات استانی هستند در واحدهای خارج از مرکز دستگاه‌های موضوع بند «ب» ماده (1) استاندار یا نماینده او و بالاترین مقام دستگاه اجرائی در محل و حسب مورد ذی‌حساب یا مسؤول امور مالی مربوط.

• تبصره 1 – در دستگاه‌هایی که ذی‌حساب ندارند: بالاترین مسؤول امور مالی، جانشین ذی‌حساب می‌باشد.
• تبصره 2 – هیأت ترک مناقصه در استانداری‌‌ها: استاندار یا نماینده و معاون ذی‌ربط استاندار و ذی‌حساب استانداری می‌باشد.

ج – در مورد انجام معاملات شرکتهای دولتی: مدیر عامل و یا بالاترین مقام اجرائی و حسب مورد ذی‌حساب یا مدیر مالی شرکت و یک نفر به انتخاب مجمع عمومی یا شورای عالی حسب مورد.د- هیأت موضوع این ماده که در هر مورد بنا به دعوت بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذی‌ربط و یا مقامات مجاز از طرف آنها تشکیل می‌شود. با حضور هر سه نفر اعضاء مربوطه رسمیت دارد و کلیه اعضاء مکلف به حضور در جلسات هیأت و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجیهی دستگاه اجرائی مربوط در مورد تقاضای ترک مناقصه و همچنین نحوه انجام معامله موردنظر هستند لکن تصمیمات هیأت با رأی اکثریت اعضاء معتبر خواهد بود.

هـ- در اجرای ماده (27) این قانون در صورتی که مبلغ معامله بیش از پنجاه برابر  نصاب معاملات کوچک باشد، انجام معامله پس از تصویب هیأت‌های سه نفری موضوع این ماده حسب مورد با تأیید مقامات زیر مجاز خواهد بود:1- در مورد واحدهای مرکزی وزارتخانه‌‌ها و مؤسسات دولتی و شرکتهای دولتی، به ترتیب وزیر یا رئیس مؤسسه مزبور و در مورد شرکت‌های دولتی هیأت مدیره شرکت.

2- در مورد دستگاه‌های اجرائی محلی تابع نظام بودجه استانی و در مورد معاملات مربوط به اعتبارات غیراستانی که توسط وزارتخانه‌‌ها و مؤسسات دولتی به واحدهای خارج از مرکز ابلاغ می‌گردد و همچنین در مورد مؤسسات دولتی مستقر در خارج از مرکز، استاندار استان مربوطه.

تبصره – در مواردی که استاندار شخصاً در هیأت ترک منقصه موضوع این ماده شرکت کند و با نظر موافق صورتجلسه مربوط را امضاء نماید تأیید مجدد وی ضرورت ندارد.

3- در مورد معاملات مربوط به قوه قضائیه، شورای نگهبان، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، دیوان محاسبات کشور و سایر مؤسسات دولتی که به صورت مستقل اداره می‌شوند و تابع هیچ یک از وزارتخانه‌‌ها و مؤسسات دولتی نیستند، به ترتیب رئیس قوه قضائیه یا حسب مورد یکی از معاونین منتخب وی، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رئیس دیوان محاسبات کشور و بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذی‌ربط.

4- در مورد معاملات مربوط به مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی بالاترین مقام اجرائی نهاد یا مؤسسه مربوط.

و-  در اجرای بند «هـ» این ماده در صورتی که مبلغ معامله بیش از دویست برابر نصاب معاملات کوچک باشد انجام معامله پس از تصویب هیأت های سه نفری موضوع این ماده تا پایان برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران منوط به تأیید شورای اقتصاد و پس از آن منوط به تأیید هیأتی مرکب از رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (دبیر هیأت)، وزیر امور اقتصادی و دارائی و بالاترین مقام مذکور در بند «هـ» خواهد بود.

گودبرداری چیست ؟ 0 تا 100 گودبرداری + مهمترین نکات!

تکمیل فرم درخواست مجوز ترک تشریفات مناقصه

تکمیل بخش الف:

• در فرم درخواست مجوز ترک تشریفات مناقصه بخش الف با موضوع مشخصات درخواست موارد زیر تکمیل می گردد:

موضوع و کل مبلغ پیشنهادی، طرف قرارداد، دلایل ترک تشریفات، نام دستگاه اجرایی متقاضی و نام ارجاع کننده ذکر می گردد.

در بخش ب با موضوع سابقه و توجیه پیشنهاد، فرم ترک تشریفات باتوجه به توضیحات ذیل تکمیل می گردد:

1. سابقه و خلاصه موضوع درخواست: خلاصه ای از سوابق پروژه و روند اجرای آن، سوابق پیمانکار گذشته و فعالیت های انجام شده توسط وی و … ذکر می گردد.
2. عنوان دستگاه ارجاع کننده: در این بخش نام وزارتخانه، سازمان یا شرکت ارجاع کننده کار ترک تشریفات همراه با شماره طبقه بندی قید گردد:
3. مشخصات بالاترین مقام ارجاع کننده: در این قسمت نام و نام خانوادگی بالاترین مقام دستگاه مرکزی ذکر گردد. بعنوان مثال اگر وزارتخانه ی ارجاع کننده طرح موضوع در هیات مذکور است، نام و نام خانوادگی و عنوان پست وزیر دستگاه در قسمت مربوط قید گردیده و همراه با اصل درخواست ارسال می گردد.

منظور از بالاترین مقام دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاههای موضوع بند “ب ” ماده (1) قانون برگزاری مناقصات است که طبق مقررات وظیفه راهبری واحدهای تابع را بر عهده دارند . شناسایی این واحدها برعهده دستگاههای موضوع بند “ب” ماده (1) قانون برگزاری مناقصات و با تأیید سازمان (سازمان برنامه و بودجه کشور) می باشد.

4. دستگاه اجرایی متقاضی: در این قسمت نیز نام دستگاه اجرایی متقاضی، وزارتخانه، موسسه، شرکت دولتی یا نهادی ذکر می گردد که متفاضی اصلی دریافت مجوز می باشد.

(پیشنهاد مطالعه: دوره جامع دستورالعمل جبران افزایش نرخ ارز)

تکمیل بخش ب:

فرم درخواست ترک تشریفات مناقصه

• همچنین در بخش ب در قسمت موضوع سابقه و توجیه پیشنهاد “براساس اطلاعات ارائه شده از سوی درخواست کننده ترک تشریافت مناقصه” موارد زیر تکمیل می گردد:

1. خلاصه ای از سوابق پروژه و روند اجرای آن، سوابق پیمانکار گذشته و فعالیت های انجام شده توسط وی و … ذکر می گردد.
2. در بخش اطلاعات کلی موضوع معامله برحسب موضوع خرید، نصب و راه اندازی و احداث مشخص جدول مربوط تکمیل می گردد.
3. همچنین طرف قرارداد برحسب قرارداد داخلی، خارجی و یا تواما خارجی و داخلی باید مشخص گردد. نکته مهم آن است که در صورت استفاده از طرف قرارداد خارجی، بایستی قانون “حداکثر استفاده از توان فنی و تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور” رعایت گردد.

• در ادامه بخش ب، مواردی از جمله محل تامین اعتبار، مدت اجرای قرارداد، تاریخ شروع و محل اجرا باید ذکر گردد.

• همچنین در ادامه، اعتبار پیش بینی شده برای سال های اجرای قرارداد به تفکیک هر سال و برحسب نوع منابع (منابع داخلی و منابع عمومی) باید در نظر گرفته شود.

• در بخش 5 بایستی مستندات قانونی برای ترک تشریفات مشخص گردد که بسته قراردادهای داخلی و خارجی به کار گرفته می شود.

1. چنانچه مبلغ قرارداد ترک تشریفات مناقصه برای قراردادهای داخلی بیش از 200 برابر نصاب معاملات کوچک و برای قراردادهای خارجی بالای 1 میلیون دلار باشد. رعایت مفاد ماده 28 قانون برگزاری مناقصات الزامی است. در این حالت صورت جلسه کمیسیون هیات 3 نفره ترک تشریفات به انضمام درخواست ترک تشریفات برای ارسال لازم می باشد.
2. در صورتی که مبلغ ارزی درخواست بیش از 1 میلیون دلار باشد، ارسال درخواست، به استناد بند “د” ماده 13 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ارائه شود.

• ماده 13 قانون برنامه چهارم توسعه بند د: تمام معاملات و قراردادهای خارجی که بیش از 1 میلیون دلار باشد، با رعایت قانون حداکثر “حداکثر استفاده از توان فنی و تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور” تنها از طریق مناقصه محدود و یا بین المللی انجام و منعقد می شود. مورد استثنا به تایید کمیته 3 نفره متشکل وزیر امور اقتصاد و دارایی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزیر وزارتخانه مربوطه خواهد بود.

• در بخش 6 مبلغ ترک تشریفات مناقصه برحسب مبلغ ریالی و مبلغ ارزی مشخص می گردد.

• در ادامه در بخش 7، مشخصات فنی کالا و خدمات، تجهیزات و ماشین آلات مورد درخواست را قید نموده و در بخش 8، شرح دلایل توجیهی لزوم ترک تشریفات مناقصه باید ذکر گردد.

• در صورتی که برای تکمیل باقی مانده کار قبلی، ترک تشریفات منعقد می شود، علت آن را به شرح موارد ذیل بایستی تعیین کنید.
• ظعف در طراحی و برآورد حجم و مبلغ کار
• ظعف در اجرا
• سایر موارد با ذکر دلیل….
• در بخش 10 بایستی دلایل توجیهی انتخاب طرف قرارداد (داخلی یا خارجی) با ذکر دلایل توجیهی کافی مشخص گردد، چنانچه طرف قرارداد خارجی می باشد باید شرکت ایرانی توانمند برای اجرای موضوع قرارداد وجود نداشته باشد.
• بخش 11 را مطابق با جدول زیر تکمیل می نمایید.

• بخش 12 را مطابق با جدول زیر تکمیل می نمایید.

• بخش 19 را مطابق با جدول زیر تکمیل می نمایید.

• تکمیل بخش ج:

در این بخش اسناد و مدارک پیوست نامه درخواست مجوز ترک تشریفات شامل موارد ذیل ضمیمه می گردد.

1. نامه رسمی درخواست ترک تشریفات توسط بالاترین مقام دستگاه ارجاع کننده
2. صورت جلسه کمیسیون 3 نفره موضوع ماده 28 قانون برگزاری مناقصات
3. گواهی مربوط به رشته تخصصی، رتبه و ظرفیت در صورتی که طرف قرارداد پیمانکار یا مشاور باشد.
4. گزارش توجیهی ترک تشریفات مناقصه
5. مستندات بند 11، 12، 14 و 17 فرم “ب” حسب مورد
6. سایر مدارک موثر

متره و برآورد (تعریف متره‌ و‌ برآورد ، شناخت مترور، فهرست‌ بها و انواع آن)

در سالهای اخیر با توجه به تغییراتی که در سیستم پروژه ها و همچنین بهای سازمان برنامه و بودجه ی دفترهای فنی رخ داده است اهمیت کارشناس دفتر فنی به طرز بالایی افزایش یافته است؛ از همین رو بهتر است که با تکمیل توانایی هایتان به عنوان یک مهندس مترور تمام عیار  آنچه که شرکت ها و بازار از شما انتظار دارند بدرخشید؛

«دوره جامع مترور حرفه ای» از موسسه ی همیار مترور میتواند شما را از 0 تا 100 یاری کند.

منابع:

1. قانون برگزاری مناقصات
2. قانون “حداکثر استفاده از توان فنی و تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور”
3. ماده 13 قانون برنامه چهارم توسعه
4. ماده 13 آیین نامه اجرایی بند “ج” ماده 12 قانون برگزاری مناقصات
5. بند “ث” ماده 26 آیین نامه نظام مستندسازی و اطلاع رسانی مناقصات
6. دوره جامع امورقراردادها (زمان مناقصه، حین قرارداد، حل اختلاف و ادعا)

ما در این مقاله از سایت همیار مترور تلاش کردیم تا شما را با موضوع ترک تشریفات مناقصه آشنا کنیم امیدواریم این مقاله برای شما مفید و کاربردی بوده باشد و از خواندن آن لذت برده باشید