کسور قراردادهای پیمانکاری ، از موضوعات مهم برای علی الخصوص پیمانکاران به شمار می آید، چراکه از محل هر پرداخت به پیمانکار که در قالب صورت وضعیت توسط کارفرما صورت میپذیرد، مبالغی که در قوانین و یا در پیمان فی مابین، ذکر گردیده است، از مبلغ کل صورت وضعیت کسر شده و باقی مانده به پیمانکار پرداخت میشود.
در این مقاله از وبسایت همیار مترور، در خصوص کسورات قانونی در قراردادهای پیمانکاری توضیح خواهیم داد.
البته کلمه کسورات، واژه صحیحی نیست، چراکه باید از کلمه کسور، استفاده نمود، اما در هر صورت، به مبلغی که براساس قوانین و مقررات حاکم بر کشور (قانون تامین اجتماعی یا قوانین مالیاتی و ..) و یا براساس توافقات به عمل آمده در اسناد پیمان، فی مابین کارفرما و پیمانکار، از هر پرداخت به پیمانکار کسر میشود، کسور یا کسورات قانونی و قراردادی (کسور قراردادهای پیمانکاری) نامیده میشود.
در واقع برخی از کسور توسط قوانین وضع شده است و برخی دیگر در پیمان توافق شده است. در نتیجه کسور به دو نوع، کسور قانونی و کسور قراردادی تقسیم میشود.
لازم به ذکر است برخی از کسور از نوع علی الحساب هستند که در انتها به پیمانکار، مسترد میشود و برخی دیگر از نوع قطعی است. برای مثال کسور بیمه علی الحساب که توسط کارفرما از هر صورت وضعیت نگهداشت میشود، از نوع علی الحساب و موقت بوده، اما کسوری بیمه که توسط تامین اجتماعی از پیمانکار کسر میشود، ماهیت قطعی دارد.
در ادامه به تفصیل در خصوص هر یک، توضیح خواهیم داد.
یکی از کسوری که در پیمانها بایستی توسط پیمانکار پرداخت شود، مربوط به کسور بیمه تامین اجتماعی است که به دو نوع، کسور علی الحساب و کسور قطعی تقسیم بندی میشود. مطابق با قوانین تامین اجتماعی و در راستای ماده ۳۸ قانون مزبور و با عنایت به آخرین بخشنامه مرتبط با عنوان بخشنامه «تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه ای مقاطعه کاران»، حق بیمه براساس نوع پیمان و نوع طرح تعیین میشود.
همانطور که میدانید طرح، میتواند عمرانی و یا غیرعمرانی باشد و نوع پیمان نیز ممکن است یکی از انواع مختلف همانند پیمان دستمزدی، مکانیکی، تامین مصالح و اجرا و سایر حالات رایج دیگر، باشد. باید بدانید در صورتی که طرح عمرانی یا غیر عمرانی باشد، حق بیمه برای هر یک متفاوت است و همچنین در طرح های غیرعمرانی، اگر پیمان دستمزدی باشد، حق بیمهی آن با پیمان از نوع مکانیکی متفاوت است. در نتیجه حق بیمه برمبنای نوع طرح و نوع پیمان تعیین می شود.
از تمامی صورت وضعیت های پیمانکار، به صورت علی الحساب 5 درصد مبلغ ناخالص صورت وضعیت، به عنوان بیمه تامین اجتماعی توسط کارفرما کسر و تا زمان ارائه مفاصا حساب نزد کارفرما نگهداری میشود.
مادامی که مفاصا حساب از سوی پیمانکار اخذ و به کارفرما ارائه گردید، ۵ درصد مزبور به حساب پیمانکار مسترد میشود.
نوعی دیگر از کسور بیمه، مربوط به کسور قطعی بیمه تامین اجتماعی است که نهایتا سازمان تامین اجتماعی برحسب لیست بیمههایی که پیمانکار در طول پروژه ارسال نموده و به ماخذ ضرایب پیشبینی شده در انواع پیمان ها، از پیمانکار دریافت مینماید.
برای مطالعه حق بیمه قطعی در انواع قراردادهای پیمانکاری و انواع شیوه اعمال کسور بیمه در صورت وضعیت ها، مقاله زیر را مطالعه نمایید.
در قراردادهای پیمانکاری تا سال ۱۳۹۴، کسور علی الحساب مالیات نیز وجود داشت اما کسور علی الحساب با ابلاغ قانون مالیات های مستقیم حذف گردید. در نتیجه کسوری از بابت مالیات در صورت وضعیت ها و پرداخت های پیمانکار کسر نمی شود.
در قراردادهای پیمانکاری احداث، مبلغ پیش پرداخت در سه قسط در ازای ارائه ضمانت نامه به نفع دستگاه اجرایی بدون کسر کسورات قانونی پرداخت می شود که به شرح مواعد زیر میباشد؛
با عنایت به بند (پ) از ماده ۱۰ آیین نامه تضمین معاملات دولتی، تضمین پیش پرداخت به تناسب استهلاک آن بنا به درخواست سپارنده، آزاد میشود.
به طور معمول برای آنکه پیمانکار، مبلغ پیش پرداخت را طی زمان پروژه مستهلک و به کارفرما مسترد نماید، شیوه کسر استهلاک از صورت وضعیت به شرح زیر است:
برای درک بهتر نحوه کسر پیش پرداخت به مثال عددی زیر توجه نمایید:
مبلغ اولیه پیمانی برابر با 200 میلیون تومان می باشد. مطابق با اسناد مناقصه و پیمان، معادل 20 درصد پیش پردخت به این پیمان تعلق می گیرد، مطلوب است نحوه استهلاک پیش پرداخت؟
(40.000.000= 200.000.000*0.2 )
16 میلیون تومان (16.000.000=40.000.000*0.4 )
۱۲ میلیون تومان (12.000.000=40.000.000*0.3 )
در این مرحله که پیمانکار، قسط اول و دوم را دریافت کرد، حال بایستی کسر پیش پرداخت در صورت وضعیت ها صورت پذیرد.مبلغ کسر شده ناشی از دریافت قسط اول و دوم به شرح زیر محاسبه میشود.
نسبت مبلغ کل پیش پرداخت به مبلغ ولیه پیمان 20 درصد است. در نتیجه از هر صورت وضعیت (به استثنای تعدیل، مابه التفاوت نرخ مصالح و پرداخت های مشابه) 20 درصد کسر میشود.
( 0.2=200.000.000÷40.000.000 )
پس از دریافت قسط سوم معادل ۲۲.۸ درصد از صورت وضعیت های موقت کسر خواهد شد تا مبلغ پیش پرداخت به طور کامل مستهلک شود.
از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار، معادل ۱۰ درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگاهداری می شود. نحوه آزادسازی تضمین حسن انجام کار در شرایط عمومی پیمان منضم به قرارداد ذکر میشود. در نتیجه کسور حسن انجام کار نیز از نوع الحساب میباشد.
در برخی از قراردادهای پیمانکاری علی الخصوص با شهرداری ها، از محل هر پرداخت به پیمانکار کسوری با عنوان «وضع عوارض» معادل ۰.۵ درصد از قرارداد پیمانکار کسر میگردد، طبق دادنامه شماره ۵۵۰ مورخ 1391/۰۸/08 در کلاسه پرونده شماره ۵۵۵/ 88 و شماره دادنامه ۱۷۷۵ الی ۱۷۶۳ از آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، این نوع عوارض بر خلاف قانون است و نبایستی در قرارداد درج و از پیمانکار کسر شود.
نظر خود را بنویسید:
دیدگاه های کاربران
