متره و برآورد چیست؟ کاربرد در آن در پروژه‌های عمرانی

مقالات مرتبط
دوره های پیشنهادی
دپارتمان تولید محتوا همیار مترور

دفترفنی،مدیریت قراردادها، تاخیرات و مدیریت ادعا

پروفایل نویسنده

متره و برآورد، همان درس ۲ یا ۱ واحدی معروفی که در دانشگاه، اهمیتی به آن نمی دهند! اما در مقابل در بازار کار یکی از تخصص های اصلی هر مهندسی به شمار می آید و تمام شرکت های مهندسی در صنعت احداث چه پیمانکار، چه مهندسان مشاور و چه سازمان های کارفرمایی، به تسلط بر متره و برآورد و مهندس مترور (کارشناس دفترفنی) نیاز دارند. امروزه با افزایش هزینه های و ساخت، متره و برآورد از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار شده و توجه ویژه تری به کارشناس دفترفنی یا همان مهندس مترور می شود. باید توجه داشته باشید اگر شما بخواهید هزینه تمام شده یک پروژه را مورد محاسبه قرار بدید، بایستی به متره و برآورد مسلط باشید. در این مقاله از وبسایت همیار مترور به تعریف متره و برآورد، مشخصات یک مترور (کارشناس دفترفنی) خبره و موضوعات مرتبط دیگر می پردازیم.

چرا متره و برآورد؟

متره و برآورد یا همان Quantity surveying and estimating از مهم ترین موضوعات در تعریف پروژه و به ثمر رسیدن پروژه است. به طوریکه برای این که پروژه شروع شود،‌مطمئنا مهم ترین موضوع،‌ جنبه ریالی و هزینه تمام شده پروژه است، خب این موضوع با متره و برآورد پروژه مشخص می شود. به طور کلی به دلایل زیر در پروژه ها از متره و برآورد استفاده می شود؛

  • با استفاده از متره و برآورد هزینه تمام شده یک پروژه را به طور دقیق می توان مشخص کرد که این موضوع پایه و اساس تعریف هر پروژه برای سرمایه گذاران است، در واقع هزینه تمام شده یک پروژه با متره و برآورد مشخص می شود که در این صورت سرمایه گذار و کارفرمای پروژه متوجه می شود که از عهده مخارج پروژه بر می آید یا خیر.
  • متره و برآورد است که مشخص می نماید پیمانکاران در هر مرحله از پروژه چقدر کار کرده اند و چه هزینه ای باید توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت شود.
  • سفارش مصالح مختلف در پروژه با متره و برآورد مشخص می شود.
  • با استفاده از متره و برآورد می توان سود و زیان پروژه را مشخص نمود و ضررهای پروژه را به حداقل رساند.
  • در کارهای دولتی برای برنده شدن پیمانکار در مناقصه، پیمانکار بایستی پیشنهاد قیمت ارائه نماید، پیشنهاد قیمت پیمانکار برپایه متره و برآورد بدست می آید.
ادامه مطلب
ضریب طبقات در فهرست بها+ مثال

تعریف متره

اندازه گیری و محاسبه مصالح و آیتم های اجرایی برای احداث یک ساختمان یا کارهای انجام شده در یک ساختمان را متره می­ گویند.

انواع متره

به طور کلی متره را می ­توان به دو دسته، متره مصالح و متره کارکرد تقسیم بندی کرد:

  • متره مصالح:

عمده کاربرد متره مصالح به­ جهت سفارش مصالح است، به طوریکه فرضا برای اجرای دیواری به ابعاد 3 متر طول، ارتفاع 4 متر و به ضخامت 10 سانتی متر از آجر فشاری، متره مصالح مشخص می نماید، که چه تعداد آجر و چه مقدار ملات برای ساخت این دیوار لازم است. در عرف بازار به این روش متره باز می گویند، اما متره باز یک اصطلاح هست که ما به آن اعتقادی نداریم. در نظر داشته باشید، معنای درست متره باز در واقع تجزیه بهاست، اگر می خواهید اطلاعات جامع و کاملی در خصوص تجزیه بها داشته باشید،‌از مقاله زیر استفاده کنید :

  • متره کارکرد:

همانطور که از نامش پیداست، اندازه گیری (متره) کارهای انجام شده در یک پروژه را متره کارکرد عملیات های اجرایی می­ گویند. متره کارکرد، برای تعیین مقدار کارکرد هر یک از عملیات های اجرایی پیمانکار در پروژه کاربرد داشته، در واقع فرض نمایید که آرماتوربندی فونداسیون را پیمانکار انجام داده است. در این حالت پیمانکار مقدار آرماتور بسته شده را برحسب کیلوگرم مشخص نموده و در واقع میزان کارکرد خود را تعیین می نماید.

  • مهندسین مترور  (کارشناس دفترفنی)

در تعریف متره داشتیم، اندازه گیری و محاسبه مصالح و آیتم های اجرایی برای احداث یک ساختمان یا کارهای انجام شده در یک ساختمان را متره می­ گویند. مهندس مترور شخصی هست که این اندازه گیری و محاسبات را عهده دار است. در نظر داشته باشید مهندس مترور باید شخصی با دقت و با حوصله و علاقه مند به محاسبات و ریاضی باشد. عموما مهندس مترور را در کشور ما با عنوان کارشناس دفترفنی می شناسند، هر کارشناس دفترفنی حرفه ای ۶ مهارت اصلی را باید مسلط باشد که شما می توانید از طریق مقاله زیر،‌ نسبت به این مهارت ها آگاهی پیدا نمایید :

ادامه مطلب
تفسیر ردیف ۰۴۰۳۰۲ و ۰۴۰۳۰۳ فهرست بهای ابنیه

برآورد چیست؟

وقتی می خواهید بودجه یک پروژه را مورد محاسبه قرار دهید که این پروژه با چه هزینه ای ساخته می شود، اصطلاحا برآورد هزینه اجرای کار را انجام داده اید. به طور خلاصه پس از تعیین متره بخش های مختلف ساختمان، مقادیر  حاصل از متره، قیمت گذاری می­ شوند که به آن برآورد می­ گویند. متره و برآورد در یک پروژه در 3 برهه زمانی می­تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

  • متره و برآورد قبل از اجرای پروژه:

  • تعیین هزینه تمام شده یک پروژه در پروژه های خصوصی و ساخت و ساز شهری برای اینکه کارفرما با دید بازتری نسبت به سرمایه گذاری خود اشراف پیدا نماید.
  • در پروژه های دولتی و عمومی  همانند پروژه های راه سازی، مسکن مهر، احداث نیروگاه، احداث سد، حتی پروژه های کوچک مربوط به ارگان های دولتی و خصوصی (شهرداری ها، راه و شهرسازی، بنیاد مسکن و ….) برای این که کارفرما هزینه تمام شده پروژه را محاسبه نماید، از متره و برآورد استفاده می کند.
  • در نظر داشته باشید در پروژه های دولتی که واگذاری کار به پیمانکاران از طریق فرآیند مناقصه صورت می­ پذیرد. پیمانکار نیز باید پیشنهاد قیمت خود را برای برنده شدن در مناقصه محاسبه نماید، در این حالت نیز پیمانکاران از متره و برآورد استفاده می کنند.
  • متره و برآورد حین اجرای پروژه:

تعیین سود و زیان باتوجه به قیمت های روز و مقایسه با درآمدها در پروژه

اصولا برآورد در حین اجرای ساختمان توسط پیمانکار برای تعیین سود و زیان در پروژه صورت می­ پذیرد که این موضوع به جهت بالانس ریالی پروژه در نظر گرفته می­شود، طی برآورد در حین اجرای ساختمان، پیمانکار متوجه می­شود باتوجه به کارکردهایی که در پروژه داشته و هزینه هایی که در پروژه انجام داده است، چه مقدار درآمد بدست آورده است، این موضوع از طریق متره و برآورد صورت می­ پذیرد.

  • متره و برآورد پس از انجام پروژه:

برای تعیین کارکردهای پیمانکار، ارائه صورت وضعیت پیمانکاران، تجدید نظر در نرخ پیمان و لوایح ضرر و زیان

ادامه مطلب
تفسیر بخشنامه ۷۶۵۷۴ ضریب فصلی

یکی از کاربردهای متره و برآورد، در تعیین کارکرد های پیمانکاران است، به این جهت پس از اجرای عملیات های اجرایی مختلف در طول مدت پروژه، با استفاده از متره و برآورد، مقادیر کارکردهای پیمانکار در پروژه مشخص می­ شود ، سپس صورت وضعیت کارکرد پیمانکار تهیه شده و ملاکی برای رسیدگی و پرداخت ها به پیمانکار قرار می گیرد.

صورت وضعیت کارکرد پیمانکار چیست؟ 

در معنای عام کلمه صورت‌ وضعیت سندی است که تعیین می­ نماید، پیمانکار چه عملیات هایی را در پروژه انجام داده است و کارفرما بایستی برای کارهای انجام شده، چه مقدار پول به پیمانکار دهد.

به زبان فنی تعریف صورت وضعیت را به شرح زیر می توان خلاصه کرد؛

پس از برگزاری مناقصه و تعیین برنده مناقصه، برنده مناقصه که پیمانکار پروژه تلقی می شود، شروع به تحویل کارگاه و انجام عملیات های مختلف در پروژه می کند؛ فرضا می کنیم که عملیات هایی همچون خاک­برداری، پایدارسازی گود، قالب بندی بتن مگر، بتن ریزی بتن مگر، آرماتور بندی فونداسیون و ….، مجموعه فعالیت هایی می باشد که پیمانکار طی یک ماه در پروژه انجام داده است، در آخر هر ماه پیمانکار، وضعیت کارهای انجام شده از شروع کار تا آن تاریخ را که طبق نقشه های جهت اجرا، دستورکارها و صورت مجلس هاست، اندازه گیری (متره) می نماید، مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین می کند، سپس مبلغ صورت وضعیت مربوط را محاسبه و تسلیم مهندس ناظر می­نماید تا پس از بررسی مهندس مشاور و کارفرما، کارکردهای پیمانکار در پروژه پرداخت شود.

منابع مقاله آموزش متره و برآورد

  • فهارس بهای واحد پایه سازمان برنامه و بودجه کشور
  • فهرست بهای رشته ابنیه سال ۱۴۰۱
  • فرهنگ واژگان نظام فنی و اجرایی
  • پکیج جامع مترور حرفه ای ( آموزش متره و برآورد، تفسیر فهرست بها و صورت وضعیت نویسی کارکرد و تعدیل)
  • پکیج جامع امور قراردادها
ادامه مطلب
تغییرات فهرست بهای واحد پایه رشته ابنیه سال ۱۴۰۱
مقالات مرتبط
دوره های پیشنهادی
نظر خود را بنویسید:
ثبت دیدگاه
دیدگاه های کاربران
کاربر
13:12 - 1401/06/16
پاسخ دهید
عالی
    پشتیبان فنی سایت پشتیبان فنی سایت
    17:39 - 1401/07/09
    پاسخ دهید
    زنده باشید مهندس
لنگری زاده
13:12 - 1402/02/10
پاسخ دهید
سلام در مورد تفسیر بعض ردیف های فهرست بهای تاسیسات مکانیکی اشکال د ارم، چه منبعی رو معرفی میکنید؟
    پشتیبان فنی سایت پشتیبان فنی سایت
    13:11 - 1402/03/05
    پاسخ دهید
    درود و خداقوت منبع جامعی در این باره وجود ندارد و بایستی از افرادی که در این زمینه فعالیت دارند،‌ پرسش و پاسخ نمایید.
keyboard_arrow_up