۶ مهارت اصلی کارشناس دفترفنی
مقدمه
همهی کارشناسان حرفه ای دفترفنی، ۶ تخصص اصلی دارند، که شما مهندس گرامی با مطالعه این مقاله، می توانید با این ۶ مهارت آشنا شوید :
1- تسلط بر نقشه خوانی
یکی از وظایف اصلی کارشناس دفترفنی، نقشه خوانی نقشه های مصوب پروژه میباشد، این نقشه ها شامل نقشههای سازه، معماری، الکتریکال، مکانیکال و .. هستند. البته باید بدانید در پروژههای با مقیاس بزرگ، کارشناس دفترفنی سیویل معمولا امور مرتبط با سازه و معماری را برعهده دارد، لذا بایستی نقشه خوانی سازه و معماری را نیز مسلط باشد. معمولا در چنین پروژه هایی، کارشناس دفترفنی تاسیسات نیز وجود دارد که این فرد نیز بایستی نقشه خوانی تاسیسات را مسلط باشد.
بخاطر داشته باشید، کارشناس دفترفنی که نقشه خوانی را مسلط نباشد، قادر به انجام وظایفی همچون «متره» نخواهد بود و برای تسلط بر نقشه خوانی، بایستی حداقل هایی از اجرای ساختمانهای متعارف را نیز مسلط باشید تا به خوبی، درک درستی از نقشه ها بدست آورید.
2- تسلط بر متره
یکی دیگر از وظایف اصلی کارشناس دفترفنی، تسلط بر «متره» عملیات های اجرایی پروژه میباشد. برای مثال یک اجرای یک ساختمان را تصور نمایید، که شامل مرحله تخریب تا مراحل گودبرداری، اجرای سازه نگهبان، پی کنی، فونداسیون، اسکلت، سقف ها، سفت کاری و نازک کاری می باشد. کارشناس دفترفنی بایستی با دقت بسیار بالا، تک تک عملیات های اجرایی را بتواند متره نماید تا مقادیر کارکرد عملیات اجرایی بدست آید.
پیش نیاز اصلی تسلط بر متره، نقشه خوانی است. مجدد تاکید میشود، در پروژه های با مقیاس بزرگ، کارشناس دفترفنی سیویل معمولا امور مرتبط با متره سازه و معماری را برعهده دارد و کارشناس دفترفنی تاسیسات نیز متره تاسیسات را عهده دار است.
3- تسلط بر فهرست بها
افرادی که ۲ مهارت نقشه خوانی و متره را مسلط هستند، معمولا نیمچه کارشناس دفترفنی نامیده میشوند، اما کارشناس حرفه ای دفترفنی میداند، هرچقدر بیشتر بر فهرست بها مسلط باشد، ارتقا جایگاهی و درآمدی را سریع تر تجربه خواهد کرد.
باید بدانید بیش از ۲۰ فهرست بها در رسته ها و رشته های مختلف از جمله، ابنیه و ابنیه صنعتی، راه و باند، تاسیسات برقی، تاسیسات الکتریکی، سدسازی و … در کشور وجود دارد و در هر پروژه باتوجه به مشخصات آن پروژه، یک یا ترکیب چند فهرست بها برای تهیه برآورد و صورت وضعیت نویسی، مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال در یک ساختمان مسکونی، فهرست بهای رشته ابنیه، تاسیسات برقی و تاسیسات الکتریکی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
و یا در یک پروژه سد سازی، فهرست بهای سدسازی، راه و باند و … کاربرد دارد. لذا براساس ماهیت هر پروژه، کارشناس دفترفنی بایستی بر فهرست بهای مورد نظر مسلط باشد.
البته بسیاری از کارشناسان به صورت کلی نکاتی از فهرست بها می دانند، اما بخاطر داشته باشید، فهرست بها، سندی پولساز برای پیمانکاران محسوب میشود. کارشناسان معمولی دفترفنی فقط کلیاتی از فهرست بها را میدانند و کم و بیش از ردیف های آن اطلاع دارند. اما کارشناسان حرفه ای در دفترفنی علاوه بر اینکه فهرست بها را شخم زدهاند و به طور کامل بر دستورالعمل کاربرد، کلیات، الزامات فصول مختلف فهرست بها و پیوست ها مسلط هستند. ادعاها یا اصطلاحا دعاوی فهرست بهایی، شناخت ردیف های سودده و زیان ده، شناخت قیمت جدیدها، ادعاهای فنی برپایه مشخصات فنی و استانداردها در فهرست بها، ارتباطات نکات قراردادی با فهرست بها را نیز مسلط میشوند.
آن چیزی که شما را متمایز از سایر کارشناسان دفتر فنی می کند، شخم زدن فهرست بهاست، چراکه نقشه خوانی و متره را اکثر کارشناسان مسلط هستند.
مجدد تاکید میکنیم، در پروژه های با مقیاس بزرگ، کارشناس دفترفنی سیویل معمولا امور مرتبط با فهرست بهای رشته ابنیه را بر عهده دارد و کارشناس دفترفنی تاسیسات نیز امور مرتبط با فهرست بهای تاسیسات برقی و مکانیکی را عهده دار است.
4- تسلط بر صورت وضعیت نویسی کارکرد و تعدیل
پس از مدتی که در دفترفنی مشغول بکار میشود، علاقه مند هستید که صورت وضعیت پروژه را خودتان تهیه کنید، معمولا در پروژه های با مقیاس بزرگ، سرپرست دفترفنی تهیه صورت وضعیت را بر عهده دارد، البته در پروژه های کوچکتر، یک کارشناس کلیه وظایف از مرحله تهیه متره تا تهیه صورت وضعیت ها را انجام میدهد.
برای تسلط بر صورت وضعیت نویسی، ابتدا باید به خوبی بر «متره» مسلط باشید تا مقادیر کارکرد را مشخص نمایید، سپس باید به خوبی بر «فهرست بها» مسلط شوید تا مبلغ کارهای انجام شده را محاسبه نمایید.
در نهایت بایستی با تسلط بر بخشنامه های صورت وضعیت نویسی و ضوابط قراردادی، نحوه تهیه، رسیدگی و ابلاغ صورت وضعیت ها در پروژه های فهرست بهایی، سرجمع و پروژه های EPC را مسلط شوید. البته بسته به نوع پروژه، ممکن است یک یا ترکیبی از روش های صورت وضعیت نویسی کاربرد داشته باشد.
5- وظایف روزمره کارشناس دفترفنی
علاوه بر مهارت های فوق یک کارشناس دفترفنی، وظایفی را برعهده دارد که به طور روزمره و مستمر این وظایف را در پروژه ها انجام میدهد، برخی از آن ها عبارتاند از؛
- تهیه صورت جلسات کارکرد، ورود و خروج مصالح، ماشین آلات و تجهیزات
- صورت جلسه حمل مصالح، مصالح پای کار
- تهیه پرمیت ها، دستورکارها، پانچ لیست نقشه ها و اجرایی کردن نقشه
- مکاتبات فنی با عوامل نظارت مقیم، مشاور و کارفرما
- متره مصالح، بالانس متریال، آنالیز هزینه و درآمد عملیات های اجرایی
- مستندسازی و …
6- پنج نرم افزار مهم
مهارت هایی که بالاتر به آن اشاره، مهارت های پایه و تخصصی است که با عنوان مبانی انجام کار میشناسیم، امروزه با وجود نرم افزارها، یک کارشناس دفترفنی حرفه ای باید برای سرعت بخشیدن به انجام کارها از نرم افزارهای تخصصی استفاده نماید، ۵ نرم افزار مهم در دفترفنی که باید روی آن مسلط باشید، موارد زیر هستند؛
- اتوکد
- اکسل
- تدکار
- تکسا
- تدبیر
– یک پیشنهاد برای حرفه ای شدن شما
برای یادگیری مهارت های فوق و تبدیل شدن به یک کارشناس حرفه ای در زمینه ی دفترفنی، می توانید از «دوره جامع مترور حرفه ای» (ویرایش سال ۱۴۰۲) استفاده کنید. این دوره که در قالب ۱۳۰ ساعت و ۴۴۰ جلسه ویدیویی، ارائه می شود، دقیقا شما را تبدیل به فردی خواهد کرد که شرکت ها و سازمان ها از کارشناسان حرفه ای دفترفنی، انتظار دارند.
منابع
- تجربیات مهندس محمد کرایلو