یکی از مهم ترین مراحل برای تحویل پروژه های ساختمانی، تحویل موقت پروژه از پیمانکار است که در شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311) بایستی مطابق با ماده 39، پروژه تحویل موقت گردد.
برای شناخت بهتر چگونگی تحویل موقت و نکات مربوط به آن، ابتدا به سراغ چند پرسش در این زمینه میرویم:
اگر به دنبال پاسخ پرسش های بالا و نکات بیشتر در مورد تحویل موقت هستید، تا انتهای این مقاله با ما در موسسه فنی ، مهندسی و آموزشی همیار مترور همراه باشید.
پس از آنکه عملیات موضوع پیمان تکمیل گردید و همچنین آماده بهره برداری شد، پیمانکار باید درخواست تحویل موقت پروژه را همراه با معرفی نماینده خود برای عضویت در کمیسیون تحویل موقت (هیات تحویل موقت)، به مهندس مشاور تسلیم کند.
مطابق با شرایط عمومی پیمان قدیم، در صورتی که 97% عملیات موضوع پیمان تکمیل می گردید امکان تحویل موقت گرفتن پروژه وجود داشت اما مطابق با نشریه 4311 مورخ 03/03/1387 (شرایط عمومی پیمان)، الزاما کار بایستی تکمیل و عملیات موضوع پیمان آماده بهره برداری باشد.
برای مثال: اگر تمامی کارهای یک ساختمان تکمیل شده باشد و صرفا نمای آن اجرا نشده باشد، تحویل موقت نمیتواند صورت بگیرد؛ زیرا با اینکه ساختمان آماده بهره برداری است، ولی عملیات موضوع پیمان تکمیل نشده است و هر 2 شرط تحویل موقت حاکم نگردیده است.
کارفرما تاريخ و محل تشكيل هيات را به اطلاع مهندس مشاور و پيمانكار می رساند و تا تاریخ تشكيل هيات، مهندس مشاور، برنامه انجام آزمايش هايی را که برای تحويل کار لازم است، تهيه و به پيمانكار ابلاغ می کند تا آن قسمت از وسايل را که تدارک آنها طبق اسناد و مدارك پيمان به عهده اوست، برای روز تشكيل هيات در محل کار آماده کند. پيمانكار موظف است که تسهيلات لازم را برای هیات تحويل، فراهم آورد.
(پیشنهاد مطالعه: دوره جامع امور قراردادها!)
آزمايش های لازم به تشخيص و با نظر اعضای هيات درمحل انجام ميشود، پس از بررسی کارها توسط هیات تحویل موقت، یکی از دو حالت زیر پیش می‌آید:
هیات تحویل موقت، صورتمجلس تحویل موقت را تنظیم میکنند و کارفرما پس از تایید، تحویل موقت عملیات پیمان را به پیمانکار ابلاغ میکند.
هیات تحویل موقت، صورتمجلس تحویل موقت را به همراه لیست نواقص (که به آن پانچ لیست (Punch List) نیز میگویند) آماده و با تعیین مهلتی برای رفع نواقص، به پیمانکار ابلاغ می نماید.
پس از انجام رفع نقص توسط پیمانکار و اعلام رفع نقص به مشاور و کارفرما، هیات تحویل موقت مجدد سایت پروژه را بازدید نموده و در صورتی که لیست نواقص اعلامی، رفع گردیده باشد، مهندس مشاور، صورت مجلس تحویل موقت و گواهی رفع نواقص و معایب را برای کارفرما ارسال می دارد.
باید توجه داشت گواهی رفع نقص بایستی به امضای نماینده کارفرما، مشاور و پیمانکار رسیده باشد و نتایج آزمایش های خواسته شده نیز برای کارفرما ارسال گردد.
این مهلت متناسب با میزان و ماهیت عیوب تعیین میشود. از آنجاکه نماینده پیمانکار نیز در هیات تحویل موقت حضور دارد، میتواند در رابطه با این مهلت مقرر، اظهار نظر نماید.
در ویدئوی زیر به طور کامل در مورد انواع نواقص پروژه براساس ماده 39 شرایط عمومی پیمان (تحویل موقت) توضیح داده شده است
این نوع نواقص، نواقصی به شمار می آیند که باعث عدم تکمیل کار یا مانع بهره برداری هستند.
برخورد مهندس مشاور با این دست نواقص به نحوی است که، هنگامی که پیمانکار درخواست تحویل موقت می کند و مشاور تشخیص میدهد که باتوجه به نواقص موجود، کار آماده بهره برداری نیست و یا تکمیل نشده است، لیستی از نواقص (قبل از تحویل موقت) را به پیمانکار ابلاغ می کند که در واقع شروط تحویل موقت حاکم نگردیده و پیمانکار بایستی این نواقص را رفع کرده، سپس درخواست تحویل موقت نماید.
پس از آنکه مشاور تشخیص داد که کار تکمیل شده و آماده بهره برداری است و پس از تشکیل هیات تحویل موقت، هیات تحویل طی یک برنامه مدون شده از پروژه بازدید مینمایند، ممکن است در این حین، نواقصی مشاهده گردد که نیاز به رفع آن باشد، به این دست نواقص، نواقص تحویل موقت می گویند.
در بسیاری از پروژه ها، پیمانکاران به جهت اطمینان خاطر، در مراحل پایانی پروژه (معمولا 1 ماه به پایان پروژه)، 1 بار درخواست تحویل موقت می نمایند و مشاور پس از بررسی، نواقص اساسی که مانع تکمیل بودن کار و آماده بهره برداری بودن پروژه است را اعلام می نماید، در نتیجه پیمانکاران با فراغ بال بیشتری، اشکالات اساسی را رفع نموده و سپس مجدد درخواست تحویل موقت می نمایند.
(پیشنهاد مطالعه: دوره ی جامع حق الزحمه نظارت یکپارچه);
بخاطر داشته باشید، نواقص قبل از تحویل موقت نواقصی هستند که شروط تحویل موقت یعنی تکمیل بودن کار و آماده بهره برداری بودن پروژه را نقص می نماید.
برای مثال پنجره های ساختمان نصب نگردیده است. عدم نصب پنجره به معنای عدم تکمیل بودن کار است و علاوه بر آن، امکان بهره برداری (سکونت) از پروژه بدون پنجره فراهم نیست، نتیجتا چنین نواقصی را نواقص قبل از تحویل موقت می نامند.
اما نواقص حین تحویل موقت، نواقصی هستند که شروط تحویل موقت را نقص نمی نمایند.
برای مثال دستگیره پنجره ای لق می زند، لق زدن پنجره مانع بهره برداری بودن پروژه و تکمیل نبودن کار نیست، نتیجتا این نوع نواقص را می توان جز نواقص تحویل موقت نامید.
در صورتی که پیمانکار نسبت به رفع نقایص و عیوب ماده 39 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311)، در مهلت مقرر اقدام نکند. موضوع مشمول بند “د” ماده 32 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311) خواهد بود و کارفرما می تواند خودش کارهای معیوب را اصلاح کرده و هزینه های مربوط را به اضافه 15%، از مطالبات پیمانکار کسر نماید.
از آنجاکه در این مرحله هنوز صورت وضعیت قطعی تنظیم نشده است و وضعیت بدهکار یا بستانکار بودن پیمانکار روشن نیست، در شرایط عمومی پیمان، برای برداشت از محل تضمین های پیمانکار، موردی پیش بینی نگردیده است. بدیهی است به محض مشخص شدن وضعیت بدهکار یا بستانکاری پیمانکار، طبق ماده 52 شرایط عمومی پیمان، برداشت از محل های یادشده امکان‌پذیر خواهد بود.
استعلام سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص هزینه های نواقص
اگر پیمانکار لیست نواقص را در مهلت مقرر برطرف کرد، کارفرما موظف به تحویل گرفتن کار میباشد ولی ممکن است ایراداتی نیز پس از تاریخ تحویل موقت پروژه، بروز پیدا کند که در زمان بازدید هیات تحویل موقت وجود نداشته یا پس از آن به وجود آمده است. این نواقص به نواقص پس از تحویل موقت که مربوط به دوره تضمین می باشد، مربوط میشوند.
پیشتر گفته شد که اگر پس از تحویل موقت پروژه، نواقصی پدیدار شد، این نواقص، مربوط به دوره تضمین پروژه میشوند. دوره تضمین یا اصطلاحا دوره گارانتی، مدت زمانی هست که در اسناد و مدارک پیمان مشخص شده و پیمانکار تضمین می نماید، طی مدت یادشده، نواقص و معایب احتمالی را با هزینه خود رفع مینمایند.
مدت دوره تضمین در قراردادهای ذیل نشریه 4311 (شرایط عمومی پیمان) برحسب مشخصات پروژه و تصمیم کارفرما، در ماده 5 موافقت نامه پیمان قید می گردد.
عموما تاریخ شروع دوره تضمین میتواند بر حسب شرایط، یکی از موارد زیر باشد:
به شرطی که هیات تحویل موقت در زمان بازدید برای تحویل موقت پروژه، هیچ ایرادی را تشخیص ندهد یا نواقص تعیین شده توسط هیات، طی مهلت مقرر شده توسط پیمانکار رفع شده باشد. در این صورت تاریخ شروع دوره تضمین همان تاریخ تحویل موقت پروژه می باشد.
در صورتی که پیمانکار در تاریخی پس از مهلت تعیین شده برای رفع نقص، نواقص اعلامی را برطرف کند، تاریخ رفع نقص، همان تاریخ شروع دوره تضمین خواهد بود.
20 روز پس از اعلام آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تایید مشاور رسیده است.
میزان تاخیر کارفرما – تاریخ رفع نقص = تاریخ شروع دوره تضمین
باید توجه داشت هزینه های نگهداری از کار برای مدت تاخیر در تحویل موقت (نسبت به مهلت 20 روز) به پیمانکار بایستی پرداخت گردد.
در صورتی که در اسناد و مدارک پیمان، برای تکمیل و تحویل موقت قسمت هایی مستقل از کار، زمان های مجزایی پیش بینی شده باشد، یا به نظر کارفرما، بهره برداری از قسمت های مستقلی از کار پیش از تکمیل کل کار مورد نیاز باشد، کارفرما می تواند قسمت مورد نظر را تحویل موقت نماید.
باید توجه داشت در صورت تحویل موقت بخش های مستقلی از کار، کارفرما بایستی در خصوص آزاد نمودن تضمین انجام تعهدات مربوط به آن بخش مستقل، شروع دوره تضمین، تحویل قطعی و استرداد کسور تضمین حسن انجام کار به تناسب آن قسمت از کار که تحویل موقت گردیده است، طبق مفاد شرایط عمومی پیمان، اقدامات لازم را انجام دهد.
نکته: در اکثر پروژه های کوتاه مدت پیمان فاقد تعدیل در نظر گرفته میشود؛ در این دسته از موارد پیمانکاران از روی ناچار میبایست با تفسیر بخشنامه تعدیل نرخ ارز دست و پنجه نرم میکنند که با توجه به انواع روش های تخصصی که برای تعدیل نرخ ارز وجود دارد، احتمال اینکه نتوانید ضرر و زیان خود را محاسبه کنید بسیار بالاست.
از همین رو موسسه ی همیار مترور با ارائه ی «دوره جامع دستورالعمل جبران افزایش نرخ ارز» این معضل را یکبار برای همیشه از روی دوش شما برخواهد داشت!
در صورتی که با توجه به بند (الف) ماده 29 شرایط عمومی پیمان، عملیات موضوع پیمان تا حد 125 درصد مبلغ اولیه پیمان انجام شود ولی کارهای اجرا شده قابل بهره برداری نباشند و پیمانکار برای ادامه کار موافقت نکند، کارفرما طبق ماده 48، به پیمان خاتمه میدهد.
از آنجاکه سقف 125 درصد مبلغ پیمان اولیه پیمان تکمیل گردیده است و مطابق با قانون آیین نامه معاملات دولتی مصوبه 1349 موضوع ماده 72 قانون محاسبات عمومی، مبلغ هر معامله حداکثر تا 25 درصد می تواند افزایش داشته باشد و ذی حساب در قالب قرارداد اولیه، مبالغ بالای 125% مبلغ اولیه پیمان را مجوز پرداخت ندارد. بایستی برای ادامه ی کار و پرداخت های مربوط، قرارداد جدیدی به صورت ترک تشریفات با همان پیمانکار منعقد شود.
همانطور که بالاتر اشاره کردیم، در صورت عدم موافقت پیمانکار، کارفرما طبق ماده 48، پیمان را خاتمه می دهد. به همین واسطه باید بدانیم خاتمه پیمان در این حالت، به 2 شکل زیر صورت می پذیرد.
به عنوان مثال، فرض نمایید که قرارداد مورد نظر در خصوص احداث 2 بلوک ساختمانی مسکونی می باشد.
بلوک A به طور کامل ساخته شده و آماده بهره برداری می باشد.
اما بلوک B تکمیل نگردیده است.
بلوکA که بطور کامل ساخته شده و آماده بهره برداری است، وارد مرحله تحویل موقت میشود اما بلوک B که ناقص است، مستقیما وارد مرحله تحویل قطعی میشود.
در صورتی که در قراردادی دیگر با موضوع احداث ساختمان مسکونی، اسکلت ساختمان به طور کامل انجام گردیده باشد اما مراحل سفت کاری و نازک کاری باقی مانده باشد.
کل پروژه تحویل قطعی می گردد؛ چراکه موضوع پیمان تکمیل و آماده بهره برداری نمی باشد.
استعلام سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص خاتمه پیمان و تحویل پروژه
در صورتی که عملیات موضوع پیمان آماده تحویل موقت باشد اما پیمانکار تقاضای تحویل کار را نکند، روند تحویل موقت به شرح زیر خواهد بود:
تامین دلیل در ادبیات حقوقی، عبارت است از محافظت دلایل موجود برای امکان استفاده از آن در آتیه.
به این صورت که کارفرما پس از مراجعه به شورای حل اختلاف محل، درخواست تامین دلیل برای کار مورد نظر خودرا ارائه میدهد. دادگاه نیز شخص ثالثی را برای بررسی تحویل موقت به کارگاه اعزام مینماید. این شخص در کنار هیات تحویل موقت (که در اینجا نمایندگان کارفرما و مشاور هستند) کارهای انجام شده را بررسی میکند و تحویل موقت صورت میگیرد.
در صورتی که پیمانکار آمادگی کار جهت تحویل موقت را اعلام کند و مشاور نیز تایید نماید، اما به دلیل فراهم نشدن تدارکات لازم (مانند آب و برق که باید از سوی کارفرما تامین شود) برای راه اندازی و انجام آزمایشهای تحویل موقت، انجام این کار مقدور نباشد، به جهت چگونگی تحویل موقت و قطعی و آزاد کردن تضامین پیمانکار، طبق نظر هیاتی متشکل از نماینده سازمان برنامه و بودجه، نماینده کارفرما و نماینده پیمانکار عمل می گردد. نظر این هیات قطعی و لازم الاجراست.
پیمانکار موظف است پس از تحویل موقت، تمام وسایل، ماشین آلات و ابزار و مصالح اضافی متعلق به خود، در محل های تحویلی کارفرما را ظرف مدت مناسبی که مورد قبول مهندس مشاور باشد، از محل های یادشده خارج کند. به علاوه، پیمانکار باید ظرفت مدت معینی که توسط مهندس مشاور تعیین می شود، ساختمان ها و تاسیسات موقتی را که برای اجرای کار در محل های تحویلی کارفرما ساخته است، تخریب یا پیاده کند و مصالح و مواد زاید آن را از محل کار خارج و کارگاه را به هزینه خود تمیز کند.
در غیر این صورت، کارفرما می تواند برای خروج موارد فوق به ترتیبی که صلاح می داند، عمل نموده و هزینه های آن را به حساب بدهکاری پیمانکار، منظور دارد.
مالکیت ساختمانهای پیش ساخته، مصالح بازیافتی، قطعات پیش ساخته ساختمانها و تاسیسات تجهیز کارگاه که به وسیله پیمانکار در محل های تحویلی کارفرما نصب یا احداث شده است، مطابق بند (و) ماده 39 شرایط عمومی پیمان، متعلق به پیمانکار است و در صورت نیاز کارفرما به تمام یا قسمتی از آنها، قیمت آنها بصورت توافقی تعیین و به کارفرما فروخته میشود.
نکنه حائز به اهمیت در این مورد این است که بابت برچیدن این تجهیزات، پولی به پیمانکار پرداخت نمیشود.
در پایان مقاله شما میتوانید پرسش و پاسخ های ماده 39 را مشاهده بفرمایید.
در سالهای اخیر با توجه به تغییراتی که در سیستم پروژه ها و همچنین بهای سازمان برنامه و بودجه ی دفترهای فنی رخ داده است اهمیت کارشناس دفتر فنی به طرز بالایی افزایش یافته است؛ از همین رو بهتر است که با تکمیل توانایی هایتان به عنوان یک مهندس مترور تمام عیار آنچه که شرکت ها و بازار از شما انتظار دارند بدرخشید؛
«دوره جامع مترور حرفه ای» از موسسه ی همیار مترور میتواند شما را از 0 تا 100 یاری کند.
نظر خود را بنویسید:
دیدگاه های کاربران
