تبعات فسخ پیمان برای کارفرمای پروژه (فسخ قرارداد از سمت پیمانکار )
چرا حدالمقدور نبایستی پروژه ها با پیشرفت ریالی ۹۰٪ مبلغ اولیه پیمان و بیشتر، مشمول فسخ پیمان یا خاتمه گردند؟ چرا ممکن است، در برخی موارد، فسخ پیمان، برای کارفرما تصمیمی کاملا اشتباه باشد؟ در این مقاله کوتاه از سایت همیار مترور قصد داریم به برخی از تبعات فسخ پیمان برای سازمان های کارفرمایی بپردازیم.
نمونه واقعی برای فسخ پیمان
پروژه ای را تصور کنید که پیشرفت ریالی آن حدود ۹۰٪ می باشد، بنا به دلایلی شرایط فسخ پیمان برای کارفرما محرز می شود، کارفرما اقدام به فسخ پیمان نموده و به گمان خود، دمار از روزگاه پیمانکار، برآورده. اما غافل از اینکه، تصمیم به فسخ پیمان برای کارفرما احتمالا می تواند، ضرر و زیان چشمگیر و البته ریسک هایی های قابل ملاحظه ای را به همراه داشته باشد.
نکته: شاید برایتان جالب باشد که 80 درصد از درآمد مهندسان مشاور از حوزه ی نظارت تأمین میشود! از این رو چه کارفرما باشید و چه حتی مهندس مشاور بهتر است که در مورد تمامی ابعاد آن مثل حق الزحمه اطلاعات کافی ای داشته باشید. «دوره ی جامع حق الزحمه نظارت یکپارچه» میتواند به شما در این زمینه کمک شایانی کند.
اما چگونه؟ فسخ پیمان که در معنای واقعی دمار از روزگاه پیمانکار برآوردن است! ضمانت نامه های پیمانکار را ضبط کردن است! قفل کردن سازمان پیمانکار و بی حیثیت کردن پیمانکار است!!!!
دقت نمایید، پروژه ای که حدود ۹۰٪ و بیشتر پیشرفت ریالی دارد، از قول افراد کارگاهی، کلید و پریز و روشن کردن لامپ و باز کردن شیر آبش فقط باقی مانده است، در واقع پروژه نزدیک به تحویل و کم کم برای بهره برداری آماده بوده و اما با ابلاغ فسخ پیمان، مشکلاتی به شرح زیر برای کارفرما ایجاد می شود؛
- اولین و مهم ترین ریسکی که به کارفرما وارد می شود، با ابلاغ فسخ پیمان پروژه فاقد گارانتی است و پیمانکار دیگر دوره گارانتی ندارد و این موضوع شاید، با تبعات غیرقابل جبرانی برای کارفرما به همراه باشد.
- برای ادامه کار، نیاز به قرارداد جدید است که تشریفات مناقصه و یا ترک مناقصه، به میزان قابل توجهی پروژه را معلق و بهره برداری از پروژه را با تاخیر روبرو خواهد کرد.
- انعقاد پیمان با پیمانکار جدید، با قیمت جدید و برمبنای نرخ روز است، به عبارت دیگر اگر برای به ثمر رسیدن پروژه با پیمانکار سابق، ۱ میلیارد هزینه مورد نیاز بود، مبلغ پیمان جدیدا، یقینا بیش از ۱ میلیارد خواهد بود. قیمت پیشنهادی پیمانکار با احتساب تعدیل، همواره پایین تر از، قیمت روز می باشد.
- در پیمان جدید، هزینه های تجهیز کارگاه باید لحاظ گردد، در حالی که به پیمانکار قبلی، هزینه ای از بابت تجهیز کارگاه تعلق نمی گیرد.
- پیمانکار جدید ادعای فصل مشترک را مطرح خواهد نمود، ادعاهایی از این قبیل؛ دیواری که پیمانکار قبلی چیده ناشاقول است، ضخامت ملات خور بیشتر شده و بایستی هزینه های آن مجزا پرداخت گردد، پس مبلغ قرارداد جدید نیز احتمالا با اضافه پرداختی هایی در قالب افزایش مقادیر یا قیمت جدید، برای کارفرما به همراه خواهد بود.
- پیمانکار جدید، کار پیمانکار قبلی را گارانتی ننموده و تعهدی در قبال کارهای قبلی ندارد،
نکته: در اکثر پروژه های کوتاه مدت پیمان فاقد تعدیل در نظر گرفته میشود؛ در این دسته از موارد پیمانکاران از روی ناچار میبایست با تفسیر بخشنامه تعدیل نرخ ارز دست و پنجه نرم میکنند که با توجه به انواع روش های تخصصی که برای تعدیل نرخ ارز وجود دارد، احتمال اینکه نتوانید ضرر و زیان خود را محاسبه کنید بسیار بالاست.
از همین رو موسسه ی همیار مترور با ارائه ی «دوره جامع دستورالعمل جبران افزایش نرخ ارز» این معضل را یکبار برای همیشه از روی دوش شما برخواهد داشت!
با توضیحات فوق و با کمی تامل بیشتر به این نتیجه خواهید رسید که همواره فسخ پیمان، به نفع کارفرما و پروژه نخواهد بود، بلکه ممکن است ضرر و زیان های بیشتری را به کارفرما وارد نموده، بهره برداری را با تاخیر روبرو کرده، پروژه را فاقد گارانتی نموده و هزینه بالاتری به نسبت انجام کار با پیمانکار سابق، برای کارفرما ایجاد نماید.
مصادیق موضوع فوق البته نه برای فسخ پیمان، بلکه برای شرایط خاتمه پیمان در بخشنامه مربوط به پیمان های سرجمع مربوط به سال ۱۳۹۶، دیده می شود.
موضوع قرارداد در پروژه های عمرانی، موضوع بنیادی و حائز به اهمیت برای ارکان مثلث پروژه (کارفرما،پیمانکار و مشاور) می باشد. تهیه اسناد قرارداد در زمان مناقصه توسط مشاور و کارفرما و بررسی همان اسناد توسط پیمانکار، در موفقیت و پیشبرد پروژه های عمرانی بسیار موثر است.
از این رو قراردادها میتواند مسائل حیاتی ای برای طرفین پیمان به شمار آید؛ موسسه ی همیار مترور مفتخر است که با ارائه ی یک پکیج جامع با عنوان «دوره جامع امور قراردادها» شما را در این زمینه یاری کند.
منابع
- با نظارت علمی مهندس محمد کرایلو
- دوره جامع امور قراردادها (مناقصه، حین قرارداد، اختلاف و ادعا)