امروزه در صنعت ساخت و ساز اسم مدلسازی اطلاعات ساخت یا همان BIM به گوش می رسد. تکنولوژی پیشرفته ای که اخیراً موضوع آن نسبت به قبل جدی تر شده است. در این مقاله از موسسه فنی ، مهندسی و آموزشی همیار مترور قصد داریم به سراغ بررسی این موضوع برویم . تا انتهای این مقاله همراه ما باشید
مدلسازی اطلاعات ساخت یا Building Information Model/Modeling تکنولوژی هوشمند و فرآیند طراحی جدیدی است که در آن تمامی اطلاعات و مشخصات ساخت در یک فایل دیجیتال ایجاد می گردد. پس BIM به تنهایی یک نرم افزار نیست بلکه یک تکنولوژی وسیع و گسترده می باشد. برای پیاده سازی این تکنولوژی و فرآیند طراحی، نرم افزارهایی در راستای این تکنولوژی تعریف شده اند که از مهمترین آنها می توان به نرم افزارهای Autodesk Revit و یا Tekla structure اشاره کرد.
به کمک این نرم افزارها، سازه موردنظر با تمام جزئیات و مشخصات در نرم افزار مدل می شود. نرم افزار رویت را به نوعی می توان پرچم دار این حوزه معرفی کرد چرا که این نرم افزار مدلسازی اطلاعات ساخت را در دیسیپلین هایی چون معماری، سازه، تاسیسات مکانیکی و تاسیسات برقی انجام می دهد و از همه مهمتر تداخل بین دیسیپلین ها را بررسی می کند. البته لازم به ذکر است که نرم افزارهای دیگری همچون Navisworks هم در این تکنولوژی سهیم است و علاوه بر بررسی تداخلات، بحث زمان بندی سازه ی مدل شده را هم کنترل می کند.
مدلسازی اطلاعات ساخت BIM در تمامی مراحل و روند پروژه‌ها از فاز طراحی تا مرحله اجرا کاربرد دارد و در هر مرحله از اهمیت ویژه و بجایی برخوردار است.پیاده سازی پروژه در زمان طراحی، باعث ایجاد هماهنگی کامل و منسجم بین طراحان دیسیپلین های مختلف ایجاد می شود و خطاها و تداخلات بین دیسیپلین ها قبل از اجرا بررسی خواهد شد.
تصاویر فوق مربوط به عدم کنترل نقشه های سازه و تاسیسات می باشد که جهت حفظ فضای معماری، منجر به آسیب رساندن به المان های سازه ای گردیده است و طبیعتاً زیان های مالی و حقوقی این موارد بیشتر گریبان گیر عوامل اجرایی خواهد بود. در صورت مدلسازی سازه و تاسیسات در نرم افزارهای تحت تکنولوژی BIM و بررسی تداخلات توسط نرم افزارها، این مورد پس از طراحی نقشه ها مشخص و اصلاح میشد.
نکته: شاید برایتان جالب باشد که 80 درصد از درآمد مهندسان مشاور از حوزه ی نظارت تأمین میشود! از این رو چه کارفرما باشید و چه حتی مهندس مشاور بهتر است که در مورد تمامی ابعاد آن مثل حق الزحمه اطلاعات کافی ای داشته باشید. «دوره ی جامع حق الزحمه نظارت یکپارچه» میتواند به شما در این زمینه کمک شایانی کند.
هدف از مدلسازی سازه در نرم افزارها، فقط نمایش مدل های سه بعدی نیست بلکه باید تکنولوژی BIM را به صورت کاملا اجرایی در نرم افزار پیاده کنیم و تمامی المان های سازه (اعم از معماری، سازه، تاسیسات) را بصورت دیتیله و کاملا طبق مراحل اجرا ترسیم کنیم این عملیات اصلاحاً به “ساخت قبل از ساخت” نیز رایج است.
از دیگر مزیت های مدل کردن سازه تحت این فرآیند، می توان به خروجی گرفتن متره مصالح اشاره کرد. نرم افزار رویت این قابلیت را دارد که خروجی مقادیر تمامی المان های ترسیم شده را ارائه دهد. این مزیت در زمان برآورد بیشتر به کمک مهندسین مشاور جهت برآورد کامل پروژه و در زمان حین پیمان، به جهت سفارش مصالح به درد پیمانکار خواهد خورد.
مزیت خروجی متره و برآورد توسط این نرم افزار زمانی بیشتر نمایان می شود که در زمان قبل مناقصه و یا حین اجرا، نقشه ها دچار تغییرات شوند. در این صورت مجددا تمامی المان ها باید بصورت دستی مجدداً محاسبه شوند. اما درصورتی که سازه در نرم افزار مدل شده باشد، تنها با تغییر داد المان های تغییر یافته، فقط با چند کلیک می توان خروجی متره برآورد را انجام داد که این موضوع سرعت اجرای کار را بالا می برد.
نکته: در سالهای اخیر با توجه به تغییراتی که در سیستم پروژه ها و همچنین بهای سازمان برنامه و بودجه ی دفترهای فنی رخ داده است اهمیت کارشناس دفتر فنی به طرز بالایی افزایش یافته است؛ از همین رو بهتر است که با تکمیل توانایی هایتان به عنوان یک مهندس مترور تمام عیار آنچه که شرکت ها و بازار از شما انتظار دارند بدرخشید؛
«دوره جامع مترور حرفه ای» از موسسه ی همیار مترور میتواند شما را از 0 تا 100 یاری کند.
لذا می توان نتیجه گرفت که صرفه جویی در زمان و هزینه از اساسی ترین ویژگی های این تکنولوژی می باشد که متاسفانه در پروژه های کشورمان به وفور مشکلات ناشی از عدم کافی بودن زمان و از بین رفتن هزینه در برخی موارد را مشاهده می کنیم.
از مزایای دیگر این فرآیند می توان به تصویرسازی مجازی اشاره کرد. کارفرما می تواند تحت تکنولوژی VR بصورت کامل و دقیق فضای داخلی و یا بیرونی پروژه خود را بصورت شبیه سازی شده به واقعیت، همراه با تمامی متریال ها مشاهده کند و در صورت نیاز نسبت به تغییر فضاها و یا جنس متریال ها قبل از اجرا تصمیم گیری دقیق تری انجام دهد.
همچنین با مدلسازی دقیق، نرم افزار رویت این قابلیت را دارد که خروجی AR برای نرم افزارهای این حوزه ارائه دهد تا بتوانیم مدل ترسیم شده را در واقعیت و در محل پروژه پیاده کنیم و توسط گوشی آن را در محل پروژه و یا روی نقشه ها و همچنین در بزرگ نمایی های دلخواه مشاهده کنیم
این گزینه در زمان بهره برداری هم کمک خواهد کرد و در صورت معیوب بودن تاسیساتی که در زیر فضاهای معماری پوشیده شده اند می توان به گرفتن دوربین موبایل و مشاهده فایل سازه، محل دقیق تاسیسات را مشاهده کرد.
فرآیند BIM در زمان تعمیر و نگهداری (حتی پس از بهره برداری ساختمان) نیز استفاده می شود. اگر پس از بهره برداری مشکلی در یکی از تاسیسات که پوشیده شده اند (لوله های فاضلاب یا لوله های آب یا … مشکلی پیش بیاید، به راحتی می توان متوجه شد که مشکل از کدام قسمت می باشد چون در نهایت سازه ی اجرا شده به طور کامل مستندسازی و فایل رویت با آن تطبیق داده می شود.
نکته: موضوع قرارداد در پروژه های عمرانی، موضوع بنیادی و حائز به اهمیت برای ارکان مثلث پروژه (کارفرما،پیمانکار و مشاور) می باشد. تهیه اسناد قرارداد در زمان مناقصه توسط مشاور و کارفرما و بررسی همان اسناد توسط پیمانکار، در موفقیت و پیشبرد پروژه های عمرانی بسیار موثر است.
از این رو قراردادها میتواند مسائل حیاتی ای برای طرفین پیمان به شمار آید؛ موسسه ی همیار مترور مفتخر است که با ارائه ی یک پکیج جامع با عنوان «دوره جامع امور قراردادها» شما را در این زمینه یاری کند.
سطح توسعه در مدلسازی LOD یا Level Of Development به میزان دقت و جزئیات در مدلسازی را می گویند. بستگی به نیازی که از مدلسازی سازه تحت فرآیند BIM داریم، اطلاعات و جزئیات را در سطوح مختلف ترسیم می کنیم.
استانداردی که میزان LOD را بصورت بین المللی مشخص می کند می توانیم به استاندارد Forum اشاره کنیم. این استاندارد سطح نمایش جزئیات را به 5 دسته تقسیم کرده است :
برای واضح شدن سطوح جزئیات در مدلسازی، تصاویر زیر را مشاهده کنید که هر مرحله از مدلسازی اطلاعات را در استاندارد Forum نشان داده است. این استاندارد عموماً هر سال ارائه می شود و اطلاعات مدلسازی در آن آپدیت می شود و یک منبع مشترک بین المللی جهت مدلسازی می باشد.
در زمان تنظیم قراردادهای مدلسازی تحت BIM حتما باید با کارفرما میزان سطح مدلسازی اطلاعات در قرارداد ذکر شود. دقت مدلسازی سطوح با یکدیگر متفاوت می باشد لذا قیمت مدلسازی نیز متفاوت خواهد بود.
همانطور که در تصاویر فوق مشاهده می کنید LOD400 بالاترین سطح جزئیات را با نهایت دقت نشان می دهد که در آن پلیت، بولت ها و حتی واشر و مهره ها هم مشخص هستند.
در تصویر زیر هم یک المان بتنی را در سطوح مختلف مشاهده می کنید:
به عنوان کارشناس دفترفنی، برای تهیه برآورد هزینه اجرای کار پروژه، تهیه اسناد مالی مناقصه توسط کارفرما، تهیه آنالیزبها و پیشنهاد قیمت توسط پیمانکار، تهیه صورت وضعیت های کارکرد و تعدیل و همچنین انجام امور روزمره دفترفنی در کارگاه لازم است که به نرم افزارهای اکسل – تدکار – تکسا – تدبیر مسلط باشید.
موسسه ی همیار مترور با ارائه ی «دوره جامع نرم افزارهای متره و برآورد» در تلاش است که سطح کیفی شما را به عنوان یک کارشناس دفتر فنی افزایش بدهد.
نظر خود را بنویسید:
دیدگاه های کاربران
