در این مقاله از موسسه فنی ، مهندسی و آموزشی همیار مترور قصد داریم به طور کامل در مورد مصالح پای کار صحبت کنیم . همان طور که اطلاع دارید پیمانکار در طول مدت پروژه، اقدام به تهیه مصالح مختلف برای اجرای عملیات موضوع پیمان می نماید، از زمان تهیه مصالح تا استفاده از آن برای انجام عملیات مرتبط، مدت زمانی به طول انجامیده و پس از انجام کامل کار، طی صورت وضعیت های کارکرد، مبلغ کار انجام شده به پیمانکار پرداخت می گردد. نکته پر اهمیت این است که برای پیمانکار از زمانی که هزینه تهیه مصالح را پرداخت نموده تا زمان تهیه صورت وضعیت، ممکن است مدت زمان زیادی به طول انجامد که باعث کاهش جریان نقدینگی پیمانکار و کاهش قدرت خرید و ادامه روند پروژه می گردد.
فرض نمایید، پیمانکار امروز از کارخانه ذوب آهن اصفهان، اقدامات به خرید ورق می نماید، ورق مربوط بایستی به کارخانه ساخت اسکلت فولادی رفته و سپس تبدیل به مقاطع تیر و ستون و … شود و نهایتا وارد پروژه شده، سپس در طبقات مختلف اجرا گردیده و نهایت پس از اجرا، کار انجام شده در صورت وضعیت به پیمانکار پرداخت می گردد. فاصله زمانی بین خرید ورق تا انجام کامل کار، ممکن است ۳ ماه نیز به طول انجامد، در این حالت پیمانکار، هزینه زیادی را متحمل شده و جریان نقدینگی آن منفی گردیده و نهایت، قدرت کمتری برای پیشبرد پروژه خواهد داشت.
بدین منظور و به جهت جلوگیری از توضیحات فوق، کارفرما به منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار، در هنگام تهیه صورت وضعیت های موقت، مبلغی را با عنوان مبلغ مصالح پای کار لحاظ نموده و به پیمانکار پرداخت می نماید. با این روند، تزریق مالی به پیمانکار صورت پذیرفته و متناسب با خریدهای مختلف، هزینه های مربوط به خرید مصالح، به پیمانکار صورت می پذیرد.
به نقل از فهرست بها، مصالح پای کار به مصالحی اطلاق می شود که دارای شروط زیر باشد؛
نکته پر اهمیتی که در ابتدا برداشت می شود، این است که مصالح بایستی با مشخصات فنی پروژه تطابق داشته و برای اجرای موضوع پیمان تهیه گردد، برای مثال اگر کلیه میلگردهای پروژه از نوع A2 در نظر گرفته شده، در صورتی که پیمانکار میلگرد A3 را وارد پروژه نماید و درخواست پرداخت به صورت مصالح پای کار نماید، این موضوع نبایستی مورد قبول دستگاه نظارت مقیم، مشاور و کارفرما قرار گیرد.
همچنین مصالح بایستی در کار نصب شود، در برخی مواقع برای تجهیز کارگاه نیز، مصالحی از قبیل آهن آلات، آجر و … وارد کارگاه می شود، باتوجه به این که مصالح مربوط به صورت موقت برای تجهیز کارگاه لحاظ شده و در انتهای پروژه، تخریب می گردند، این مصالح را نمی توان جز مصالح پای کار لحاظ نمود.
<!– –>
<!– –>
فرض نمایید پیمانکار در مرحله گودبرداری، اقدام به آوردن میلگرد به داخل پروژه می نماید، در این مرحله ناظر و سایر عوامل پروژه بایستی بررسی نمایند، آیا میلگرد وارد شده، در این مرحله مطابق با زمان انجام کار در برنامه زمان بندی تفصیلی مورد نیاز است؟ پاسخ خیر است، برای مثال میلگرد مربوط با مشخصات میلگردهای سقف اول تطابق داشته، اجرای سقف اول در برنامه زمان بندی تفصیلی، ۶ ماه آینده لحاظ گردیده است، بنابر این مصالح مربوط طبق برنامه زمان بندی تفصیلی وارد پروژه نشده و جز مصالح پای کار لحاظ نمی گردد.
یکی دیگر از اقداماتی که پیمانکار بایستی در زمینه مصالح پای کار انجام، صورت جلسه ورود مصالح به کارگاه است. در واقع پیمانکار در زمان ورود مصالح‌پای‌کار، با حضور مهندس ناظر مقیم، بایستی صورت جلسه ای را تنظیم نماید که در آن، نوع مصالح، مقدار مصالح و تاریخ ورود مشخص باشد. به این صورت جلسه اصطلاحا صورت جلسه ورود مصالح پای کار گفته می شود.
پس از ورود مصالح پای کار به کارگاه، پیمانکار مصالح را به محل انباشت موقت کارگاه که در طرح جانمایی تجهیز کارگاه مشخص گردیده است، حمل نموده و به نحوی انبار می نماید که قابل بازرسی، قابل اندازه گیری و شمارش باشد.
(پیشنهاد مطالعه: دوره جامع نرم افزارهای متره و برآورد)
برای دریافت یک نمونه صورت جلسه ورود مصالح به کارگاه، از قسمت فایل های دفترفنی سایت همیار مترور اقدام نمایید.
پیوست ۱ فهرست بهای رشته ابنیه سال ۱۴۰۲، در خصوص مصالح پای کار در نظر گرفته شده است. که دارای ۲ جدول پر اهمیت یعنی جدول ۱ و جدول شماره ۲ می باشد. برای شناخت و کاربرد این ۲ جدول، ابتدا از جدول شماره ۲ شروع می کنیم.
جدول شماره ۲، در واقع همان ردیف های مصالح پای کاری است که در فهرست بها به صورت پیشفرض لحاظ گردیده است، جدولی که در آن مصالح مختلف درج گردیده و قیمت آن ها برای استفاده به عنوان مصالح پای کار تعیین گردیده است.
جدول مصالح‌پای‌کار فهرست بهای رشته ابنیه ۱۴۰۲
همانطور که در جدول مصالح پای کار فوق، ملاحظه نمودید، بسیاری از مصالح مختلف در فهرست بها تعیین گردیده و بهای واحد هر کدام نیز به جهت استفاده در مصالح پای کار، تعیین گردیده است. در واقع پیمانکار زمانی که هرکدام از مصالح مندرج در جدول شماره ۲ را به عنوان مصالح‌پای‌کار در صورت وضعیت قرار است، لحاظ نماید، از ردیف های جدول شماره ۱ و نرخ تعیین شده استفاده می کند. خب در اینجا دعوت می کنیم تا ویدیوی مورد نظری در این مورد آماده شده هستش رو ببینید.
<!– –>
<!– –>
<!– –>
بند ۲ پیوست ۱. مصالح پای کار از فهرست بهای ۱۴۰۲ را مطالعه نمایید.
تفسیر: نکته ابتدایی که فهرست بها تصریح می نماید در خصوص هزینه بارگیری، حمل تا ۳۰ کیلومتر و باراندازی مصالح پای کار در کارگاه به صورت منظم است که کلیه هزینه های یادشده در ردیف های جدول شماره ۱ لحاظ گردیده است. اما در صورتی که مصالح مربوط از فاصله ۳۰ کیلومتری تهیه نگردد و فرضا از فاصله ۳۰۰ کیلومتری، تهیه گردد، هزینه حمل مازاد بر ۳۰ کیلومتر چگونه پرداخت می شود؟
در این باره باید پاسخ داد، حمل مازاد بر ۳۰ کیلومتر صرفا برای مصالحی که مطابق با فصل حمل و نقل یعنی فصل ۲۸ فهرست بها، پیش بینی گردیده است، پرداخت شده و برای سایر مصالح، پیمانکار در زمان پیشنهاد قیمت بایستی هزینه ها را در پیشنهاد قیمت خود لحاظ نماید.
(پیشنهاد مطالعه: دوره جامع امور قراردادها!)
در پیوست شماره ۱ فهرست بها، در کنار جدول شماره ۲، جدول شماره ۱ را با عنوان «جدول ضرایب متوسط جهت اعمال به بهای واحد ردیف ها برای تعیین قیمت مصالح‌پای‌کار»، مشاهده می نمایید.
جدول شماره ۱ از پیوست ۱. مصالح‌پای‌کار
بند ۴ پیوست ۱. مصالح پای کار از فهرست بهای ۱۴۰۲ را مطالعه نمایید.
کاربرد جدول شماره ۱، زمانی است که برای برخی از عملیات های اجرایی، ردیفی جهت محاسبه مصالح‌پای‌کار آن در جدول شماره ۲، لحاظ نگردیده است، در این صورت برای مصالح تعیین شده در جدول شماره ۱ با اعمال، ضرایب متوسط درج شده به بهای واحد ردیف های فصل مربوط، بهای واحد مصالح پای کار تعیین می شود.
مثال: فرضا برای اجرای سقف یوبوت، در جدول شماره ۲، ردیفی بابت قالب یوبوت مشاهده نمی گردد، در این صورت، با اعمال ضریب ۰.۹ به بهای واحد ردیف های قالب بندی سقف یوبوت در فصل پنجم یعنی ردیف ۰۵۱۲۰۱، قیمت مصالح پای کار مربوط به قالب های این سقف، مشخص می گردد.
توضیح ذیل جدول شماره ۱ از پیوست ۱. مصالح پای کار از فهرست بهای ۱۴۰۲ را مطالعه نمایید.
ممکن است زمانی که از جدول شماره ۱ برای تعیین قیمت مصالح پای کار استفاده می کنید، حالتی پیش آید که مصالح مورد نظر در چند ردیف، دیده شود. در این صورت، ردیفی که دارای کمتری بهای واحد می باشد، ملاک محاسبه برای مصالح‌پای‌کار بوده و با اعمال ضرایب متوسط مندرج در جدول شماره ۱، محاسبات مربوط صورت می پذیرد.
مثال: فرضا برای اجرای سقف عایق رطوبتی با استفاده از عایق پیش ساخته (ایزوگام) مربوط به فصل ۱۳ فهرست بها، در جدول شماره ۲، ردیفی بابت عایق پیش ساخته مشاهده نمی گردد، در این صورت، با اعمال ضریب ۰.۶۵ به بهای واحد ردیف های عایق کاری رطوبتی با استفاده از عایق پیش ساخته در فصل ۱۳، بایستی قیمت مصالح پای کار مربوط تعیین گردد. مسئله ای که این جا وجود دارد، در فصل ۱۳ برای عایق کاری رطوبتی با عایق پیش ساخته، ردیف های متعددی از جمله ردیف ۱۳۰۳۰۳ الی ۱۳۰۳۰۸ لحاظ گردیده است. در این حالت به واسطه اینکه بین ردیف های یادشده، ردیف ۱۳۰۳۰۴، کمتری بهای واحد را دارد، بهای واحد ردیف مذکور با اعمال ضریب ۰.۶۵، برای تعیین قیمت مصالح پای کار مربوط به عایق پیش ساخته لحاظ می گردد.
بند ۵ پیوست ۱. مصالح پای کار از فهرست بهای ۱۴۰۲ را مطالعه نمایید.
ابتدا پس از ورود مصالح پای کار به داخل کارگاه، صورت جلسه ورود مصالح‌پای‌کار که به تایید و امضا مهندس ناظر مقیم، بایستی برسد. تهیه می گردد.
در پایان ماه یا هر موعد دیگری که پیمانکار اقدام به تهیه صورت وضعیت موقت می نماید، معمولا دفترفنی پیمانکار با حضور مهندس ناظر، به محل انباشت موقت کارگاه رفته، مقدار مصالح‌پای‌کار را اندازه گیری می نمایند و براساس ردیف های جدول ۱ یا ۲ از پیوست مصالح پای کار، مصالح مربوط در صورت وضعیت پیمانکار لحاظ می گردد.
پس از انتخاب ردیف های مصالح‌پای‌کار و ضرب نمودن مقدار مصالح، ضرایب به شرح زیر به مبلغ هر ردیف اعمال می گردد.
همانطور که پیش تر گفتیم برای مصالحی که مطابق با فصل ۲۸ (حمل و نقل)، حمل مازاد بر ۳۰ کیلومتر پرداخت می گردد، هزینه حمل و نقل نیز بایستی لحاظ شود. در این صورت ضرایبی نیز برای حمل مصالح پای کار، به شرح زیر بایستی اعمال گردد.
چرا ضریب ۷۰٪ به بهای حمل و نقل مصالح پای کار اعمال نمی گردد؟
زیرا حمل و نقل به طور کامل انجام گردیده و کار کامل تلقی می شود، ضریب ۷۰٪ ضریب کاهشی به جهت حصول اطمینان کارفرماست که پیمانکار مصالح را در کامل استفاده نماید. در این حالت که کار به طور کامل انجام شده است، ضریب ۷۰٪ موضوعیت ندارد.
برای دریافت یک نمونه صورت جلسه مصالح‌پای‌کار برای اعمال در صورت وضعیت موقت، از قسمت فایل های دفترفنی سایت همیار مترور اقدام نمایید.
(پیشنهاد مطالعه: دوره ی جامع حق الزحمه نظارت یکپارچه)
براساس بند ۶ پیوست ۱ فهرست بهای ۱۴۰۲، مسئولیت حفظ و نگهداری مصالح پای کار به منظور حفظ کیفیت و کمیت آن ها، در مدت پیمان، برعهده پیمانکار است و پیمانکار بایستی به نحوی مصالح را نگه داری نماید که در مقابل عوامل جوی و سایر عوامل مصون باشد.
براساس بند ۸ پیوست ۱ فهرست بهای ۱۴۰۲، در آخرین صورت وضعیت موقت پس از تحویل موقت و صورت وضعیت قطعی، نباید هیچ نوع مصالح‌پای‌کار منظور شود. مصالح مازاد بر مصرف که توسط پیمانکار به هر دلیل بیشتر مورد سفارش قرار گرفته و در کارگاه باقی مانده، متعلق به پیمانکار است و باید توسط پیمانکار از کارگاه خارج شود.
لازم به ذکر است در مواردی که پیمان طبق ماده ۴۷ فسخ و یا طبق ماده ۴۸، خاتمه پیدا می کند، به ترتیب، مبلغ مصالح پای کار در شرایط فسخ، در صورت حساب نهایی و در شرایط خاتمه، در صورت وضعیت قطعی، لحاظ شده و پرداخت می گردد.
نظر خود را بنویسید:
دیدگاه های کاربران
