به طور کلی مرکز آمار ایران نتایج طرح آمارگیری را برای سه بازه نیمه اول سال، نیمه دوم سال و کل سال منتشر می نماید.
و همچنین در هر بازه نیز حداقل، حداکثر و متوسط نرخ سالیانه را اعلام می دارد.
تعاریف:
- دستمزد ساعتی (نیروی انسانی): منظور از دستمزد ساعتی، مبلغی است که شخص در مقابل انجام کار یا خدمتی مشخص در مدت یک ساعت، به طور ثابت و به صورت نقدی یا غیر نقدی دریافت میکند.
در این طرح، دستمزد نیروی انسانی شاغل در پروژه های عمرانی دولت مورد نظر است که عبارت است از پرداختی برای انجام کار مفید عامل انجام کار با احتساب تمامی مزایا قانونی آن.
نکته: مطابق با تعریف فوق، در صورت استفاده از دستمزد ساعتی در آنالیز های مربوط، نیاز به پیش بینی مزایا قانونی اعم عیدی، سنوات و … نمیباشد.
- تعریف قیمت (مصالح): منظور از قیمت در این طرح، ارزش ریالی پرداختی برای هر واحد از مصالح ساختمانی مورد آمارگیری است. به این ترتیب، مقدار پولی که برای به دست آوردن واحد معینی از مصالح ساختمان مورد نظر پرداخت شده، به عنوان قیمت آن منظور شده است.
مانند قیمت یک متر مربع سنگ پلاک صیقلی تراورتن سفید درجه یک یا قیمت یک کیلوگرم تیرآهن نمره 14، قیمت مورد نظر در این طرح، قیمت عملی فروش است و منظور از قیمت عملی فروش، مبلغی است که کارگاه عمده فروشی یا تولید کنندهی مصالح ساختمانی در آخرین معامله انجام شده در طول زمان آماری در مقابل فروش واحد معینی از کالا دریافت کرده است. - تعریف کرایه ساعتی (ماشین آلات): منظور از کرایه ساعتی ماشین آلات، مبلغی است که اجاره کننده دستگاه (کارگاه مورد مراجعه)، بابت یک ساعت استفاده از آن به اجاره دهنده پرداخت میکند. باتوجه به این واقعیت که مدت زمان کرایه دستگاه بر مبلغ کرایه آن تاثیر میگذارد، یعنی هرچه مدت کرایه دستگاه طولانی تر باشد، مبلغ کرایه ساعتی آن کمتر می شود و باتوجه به حجم کار طرح های عمرانی، متوسط مدت زمان کرایه در این طرح، سه ماه در نظر گرفته شده است.
همچنین، کرایه ساعتی شامل هزینه ی سوخت، محل استراحت و غذای راننده است که توسط اجاره کننده پرداخت می شود.
نکته: مطابق با تعریف فوق، در صورت استفاده از کرایه ساعتی در آنالیز های مربوط، نیاز به پیش بینی هزینه های غذا برای عامل انسانی نمی باشد.
مقایسه نرخ های عوامل موثر در فهرست بهای واحد پایه با نتایج آمارگیری شده توسط مرکز آمار ایران:
نیروی انسانی:
نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد در خصوص نرخ واحد نیروی انسانی در آنالیز های قیمت جدید، از نتایج آمارگیری مرکز آمار ایران استفاده گردد. (نزدیک به واقعیت)
نکته: لازم به ذکر است، نرخ عوامل موثر در فهرست بهای واحد پایه در خصوص نیروی انسانی مبنای صحیحی ندارد. (اختلاف غیر قابل چشم پوشی)
مصالح:
نتیجه گیری: پیشنهاد میگردد در خصوص نرخ واحد مصالح در آنالیز های قیمت جدید، از استعلام گیری منطقه ای استفاده شود.
نکته: در خصوص استعلام گیری هیچ مبنای خاصی مربوط به تعداد استعلام ها از جمله 3 فقره استعلام و امثالهم وجود ندارد اما معمولا باتوجه به وندورلیست پیش بینی شده حداقل 3 استعلام، ضمیمه اسناد قیمت جدید می گردد. (متداول)
ماشین آلات:
نتیجه گیری: نتایج آمارگیری مرکز آمار ایران در خصوص کرایه ساعتی ماشین آلات نزدیک به واقعیت است و در خصوص نرخ واحد ماشین آلات در آنالیز های قیمت جدید، پیشنهاد میگردد.
برداشت آزاد:
عموما در آنالیز های قیمت جدید پیمانکاران علاقمند هستند از آنالیز های ارائه شده توسط سازمان برنامه و بودجه استفاده نمایند و برای نرخ ارکان آنالیز روش های فوق الذکر را در نظر میگیرند.
البته آنالیز های ارائه شده توسط سازمان برنامه و بودجه عاری از ایراد نبوده و کاستی هایی نیز دارد اما مقادیر پیش بینی شده در همان آنالیزها عموما رو به بالا در نظر گرفته شده است که این موضوع مورد استقبال پیمانکاران قرار میگیرد.
گرد آوری و تالیف: مهندس محمد کرایلو
منابع:
- فهرست های بهای واحد پایه
- نشریات منتشره توسط سازمان مرکز آمار ایران
- نرخ عوامل موثر در فهرست بهای واحد پایه
- دست نوشته های مبانی تجزیه بهای ردیف های سازمان برنامه و بودجه کشور
- تجزیه بهای ردیف های فهرست بها منتشر شده سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۷ سازمان برنامه و بودجه کشور
- مهندس محمودرضا همیری
- شرکت مهندسی تدکار مشاور و مجری سامانه ملی فهرست بهای سازمان برنامه و بودجه کشور (سافات)
- مطالعات و تجربیات شخصی مولف.
